Column
Een innerlijke toetssteen
Vandaag begin ik met schrijven voor jullie. In de wereld van de grote verhalen, zet ik juist de grootsheid van het kleine moment in het licht. Het moment dat iemand de moed heeft om een nieuwe stap te zetten, in verbinding met een ander. In plaats van de technocratische ‘Great Reset’ die voorbij gaat aan waar ontwikkeling werkelijk vandaan komt, schrijf ik juist dáárover: de bewustzijnsontwikkeling van mensen dankzij de ander.
In mijn studie sociale wetenschappen leerde ik, al meer dan 30 jaar geleden, in de structuratietheorie van Giddens de paradox kennen, dat sociale structuren het handelen van mensen bepalen, maar TEGELIJKERTIJD, het handelen van mensen de sociale structuren bepaalt. Hoera, daar ging het eenzijdige oorzaak-gevolg denken van de natuurwetenschap! Er was geen andere weg nu, dan het geestelijke in de mens te gaan onderzoeken, hoe hij vanuit eigen vrije, goede wil, kon bijdragen aan sociale vernieuwing. En vooral: hoe mensen dat samen doen en niet zonder elkaar kunnen daarin. Met De Grondsteen, School voor gemeenschapsvorming en initiatief, wil ik bijdragen aan de grotere sociale vernieuwing die, vanuit het geestelijke in en tussen mensen, nodig is. Mogen de columns daar ook een steentje aan bijdragen als miniaturen van het Ik en wij nieuwe stijl.
Die nieuwe stijl is alleen mogelijk als mensen de moed hebben zelf individueel een stap in het ongewisse te zetten. ‘Be the change you want to see’ heb ik daarbij altijd een gratuite uitspraak gevonden, waarmee je mensen in de kou laat staan. Net als: ‘vernieuwing moet van onderop beginnen.’ Beide zijn wel waar, maar onvolledig.
Vernieuwing vraagt nieuw bewustzijn, nieuw bewustzijn ontwikkel je dankzij de ander. Het is natuurlijk je eigen inspanning, en natuurlijk is de ontwikkeling vervolgens genade, maar de ontmoeting met de ander is daarbij van onschatbare waarde. De sociale wereld kan een mysterieplaats zijn, een plaats waar vroeger mensen werden ingewijd en zo een groter geestelijk bewustzijn en bijbehorende vermogens kregen: toen van een ingewijde leraar, nu vanuit een gelijkwaardige verbinding vanuit een algemeen menselijke liefde, een samen onderzoeken naar wat het goede is om te doen.
Wat we nodig hebben is: een ervaring van hoe het anders kan, de moed om het aan te gaan en niet te weten wat eruit komt, inzicht in gezonde sociale structuren zoals sociale driegeleding, en nieuwe sociale instrumenten. Zoals je die bijvoorbeeld bij De Grondsteen, School voor Gemeenschapsvorming en Initiatief, kunt leren hanteren: gedragen besluitvorming, werken vanuit ontmoeting met de biografie van de ander, praktische werkwijzen vanuit sociale driegeleding.
In mijn columns bied ik voorbeelden van die ervaring; laat ik zien hoe in het klein die sociale bewustzijnsontwikkeling wordt bevorderd, als twee of meer mensen in het moment vanuit algemeen menselijke gelijkwaardigheid een moderne gemeenschap, hoe klein ook, willen vormen. En dat die ontwikkeling wordt belemmerd als het tegenovergestelde gebeurt, bijvoorbeeld bij polarisering of het blijven steken in een functionele verhouding. Al dan niet versterkt door bureaucratie, protocollen en managementdenken.
Ik hoop dat je die ervaringen kunt herkennen, en dat ze je bemoedigen ook (weer) naar zulke ervaringen te zoeken. Want die ervaringen hebben we nodig om te weten dat het anders kàn zijn. Je herkent het vanuit een innerlijk beleven. Of wat ik noem: een innerlijke toetssteen. En hoewel die niet kan worden gemeten, ‘hij is eigenlijk heel hard’, aldus een deelnemer aan ons scholingstraject Gedragen Besluitvorming.
Mijn diepste verlangen is, dat mensen het de moeite waard vinden om zich in het zoeken naar dat ‘Ik en wij nieuwe stijl’ te verenigen.
Vierakker, 22 februari 2021
Ingrid Busink
© De Grondsteen 2024
